Al in de jaren twintig en dertig vonden de eerste Gondelvaarten plaats, maar vanwege de economische slechte tijden werd hiermee gestopt. In 1968 begon men in Bredevoort opnieuw met de Gondelvaart. De eerste jaren als Gondelvaart, tegenwoordig is het evenement uitgebreid tot Bredevoort Schittert waarbij er veel ruimte is voor muziek, kunst en theater zonder het sprookjesachtige karakter te verliezen.
Aan de hand van foto’s en onderstaande wist-u-datjes nemen we u mee terug in de tijd.

Er diverse werkzaamheden worden uitgevoerd door andere verenigingen? Bredevoort Schittert is al deze medewerkers zeer dankbaar. Zo regelt het Aaltens Mannenkoor al sinds de jaren 70 het parkeren en verkopen Bredevoortse clubs allerlei lekkernijen. Ook de vrijwilligers van de EHBO zijn elk jaar weer aanwezig en helpt muziekvereniging Excelsior Barlo onder andere bij de kassa’s naast de vele andere vrijwilligers.

SV Bredevoort ook 14 jaar een gondel heeft gebouwd? Bij aanvang bestond de bouwgroep uit allemaal spelers uit het 5e elftal. In 1983 belandde hun bouwwerk bij een storm zelfs in de bomen. De Gondelvaart werd die avond ook afgelast wegens het slechte weer. De bouwgroep ging naar Café de Zwaan om hun verdriet te verdrinken en dit leidde tot het rijmpje: gondel gezonken, het vijfde is dronken . De afgelasting en het slechte weer kostte de Gondelvaart maar liefst 35.000 gulden, een recordverlies.

Het in 1982 zo droog was, dat beekjes moesten worden verlegd en zandzakken werden gelegd om het water de goede richting in te sturen? Deze zandzakken werden niet alleen voor het water gebruikt. Zo werden ze ook in de kofferbak van de auto van een van de medewerkers gelegd. Toen hij na een ommetje weer terugkwam, klaagde hij steen en been over de auto. Hij trok slecht op en remde niet meer goed. Tijd voor een andere auto dacht hij. Totdat zijn collega’s hem adviseerden om eens onder de klep te kijken.

De Gondelvaart niet altijd met een droog pak werd volbracht? In 1980 liep de Aaltense huisarts/bootsman Wim Pampiermole een nat pak op tijdens het testen van de boot. Dat ook de voorzitter deze editie niet droog volbracht, had niemand door. Toenmalig voorzitter Jan Elferink wilde na de opening het podium afstappen maar viel in de gracht. Jan bedacht zich geen moment, fietste naar huis en verwisselde zijn lichte zomerpak voor een donker exemplaar en was weer op tijd aanwezig voor de afkondiging zonder dat iemand iets van het gebeuren gemerkt heeft.

Er een bouwgroep is geweest bestaande uit alleen maar vrouwen? Deze dames noemden zichzelf de Klumpkesvrouwleu en hebben in totaal 11 keer meegebouwd. Tegenwoordig zijn de meeste bouwgroepen een mix van mannen en vrouwen, maar nieuwe leden van beide geslachten worden continue gezocht.

Het bestuur van 1968 tot 1984 elk jaar een cadeautje gaf aan de medewerkers? Dit varieerde van een diploma tot handdoeken, een reeks delfts blauwe schoteltjes, tinnen lepeltjes, een glas en een broodplank. Niet de goedkoopste geschenken, waardoor het bestuur begin jaren tachtig besloot dit gebaar af te schaffen.

De Gondelvaart twee keer niet is doorgegaan? In 1972 werd er niet gevaren aangezien de beken rondom Bredevoort werden uitgebaggerd en er mogelijk onvoldoende water was. In 1976 werd de Gondelvaart afgeblazen aangezien de Grote Gracht was drooggevallen door de warme zomer.

Gondels ook wel eens gebruikt werden op andere plekken? Zo deden er in de jaren tachtig gondels uit Bredevoort mee aan een festival in Ahaus, werd in de jaren negentig een gondel van de Zandbouwers De Cannenburch uit Vaassen ook gebruikt bij een adventsmarkt in Vaassen zelf en werd er recentelijk nog een lichttafereel van het Breteam gebruikt op de Zwarte Cross.

De gondels vroeger werden getrokken door motorboten? De boten trokken meestal twee à drie gondels verbonden door kruislings vastgemaakte sleeptouwen. Met puntstokken voorkwamen de bouwers dat de gondels vast kwamen te zitten in de modderige bodem van de gracht. Later werd overgestapt op tractie. Vanaf 1989 veranderde de presentatie en kwamen gondels een voor een langs, ondersteund door een stuk tekst en bijpassende muziek.

Uit een enquête in 1991 bleek dat twintig procent van de bezoekers op de eerste plaats voor het vuurwerk kwam? Het vuurwerk is al vanaf het begin vast onderdeel van de Gondelvaart en dit is met de overgang naar Bredevoort Schittert onveranderd gebleven. Een groot deel van het budget gaat hier aan op.

Er elk jaar een openingsgondel was vanaf waar twee trompettisten speelden? Velen kennen nog de enorme zwaan die vanaf 1993 de openingsgondel trok. In 2002 is deze zwaan met pensioen gegaan en werd er een nieuwe openingsgondel gemaakt in de stijl van Veneti‘. In 2008 werd het 40-jarig bestaan van de Gondelvaart gevierd met opnieuw een nieuwe openingsgondel: De golf .

De Werkgroep onder andere zorgt voor een groot deel van de werkzaamheden rondom het evenement? Denk aan het ophangen van zeilen, het neerzetten van hekken, opbouwen van de kassa’s en het plaatsen van routebordjes. De Werkgroep is al jarenlang een begrip binnen Bredevoort. Nauw daaraan verbonden zijn de Bloemenmeisjes, vroeger verantwoordelijk voor het versieren van de openingsgondel en het podium, tegenwoordig als Schitterende Vrouwen te bewonderen bij het lichttafereel van de Werkgroep.

De verlichte gondels en passende muziek, maar ook de rust van het water met de donkere boompartijen heeft gezorgd voor heel wat romantische gevoelens? Niet alleen medewerkers wisten elkaar in het donker te vinden, ook bij bezoekers blijken meerdere vonken te zijn overgeslagen tijdens het vuurwerk. Dat Bredevoort Schittert nog steeds een romantische setting is, blijkt wel uit het feit dat er enkele jaren geleden op het springkussen een innig verstrengeld paar werd betrapt, dat snel de benen nam, nadat de stekker uit het luchtkussen werd getrokken.

In 2010 een nieuwe opzet van de Gondelvaart bekend werd gemaakt? De gondels zijn veranderd in lichttaferelen en niet alleen de gracht maar het hele stadje wordt gebruikt als podium. Hierdoor kunnen de bezoekers overal zelf langs lopen en is er meer ruimte voor kunst, muziek en theater.

Het 50-jarig jubileum in 2018 gevierd is met alle betrokkenen door middel van een receptie aan het begin van het jaar? Het ludieke hierbij was dat alle aanwezigen elkaar mochten feliciteren in lange rijen aangezien het een jubileum is van en voor alle medewerkers. Zonder hen kan het evenement niet tot stand komen.

U nog veel meer kunt lezen over de geschiedenis van de Gondelvaart in het boek Gondelvaart Bredevoort in Woord en Beeld 1968-2008 van J. Wessels en J. Betting

Bredevoort Schittert
Winterswijksestraat 67
7126AA Bredevoort, Nederland